Туңдырманы ничек дөрес сайларга?

Ләкин бу рәхәтлек акча янчыгына бәрергә мөмкин. Пломбирның стандарт порциясе (70-80 грамм) инде 100 сумнан артык тора. 

Әни буларак, туңдырманың хәзерге «тешли» торган бәяләре миңа, әлбәттә, ошамый. Икътисади яктан барысы да аңлашыла үзе. Электр энергиясе кыйммәтләнгәндә туңдырма шулай ук кыйммәтләнә генә ала – аны саклау өчен туңдыргыч кирәк. Эшче көч бәясе үсеше, транспорт чыгымнары... Яхшы туңдырманың сөт мае бәясе генә дә күпме тора бит хәзер.

Зыян китермичә ничек экономияләргә? 
Вафля стаканындагы пломбир – шоколадлы глазурьдагы эскимога караганда арзанрак. Сөтле туңдырма –пломбирдан арзанрак, гәрчә шулай ук ГОСТ буенча эшләнсә дә. Чагыштырмача арзан, әмма, кагыйдә буларак, бик табигый вариант – җиләк-җимеш бозы (фруктовый лёд). Хәзер аның популярлыгы үсә, бигрәк тә сәламәт туклану тарафдарлары арасында. 

Игътибарлы булыгыз!
Этикеткаларны укыгыз. 
Сөт, каймаклы туңдырма һәм пломбир ГОСТ буенча җитештерелә. Бу аббревиатура һичшиксез этикеткада булачак. Әлеге төр туңдырманың билгеле бер составы булырга тиеш: сөт яки каймак, атланмай, коры сөт, шикәр, тәм өстәмәләре (алар ваниль яки, әйтик, шоколад тәме бирә), стабилизаторлар... Курыкмагыз, өстәмәләр һәм стабилизаторлар, гадәттә, табигый.

Туңдырманың бу төрләрендә үсемлек майлары рөхсәт ителми. Пальма мае кушылган пломбир – пломбир түгел, ә фальсификат. Ләкин үсемлек майларын, мәсәлән, глазурьда файдаланырга мөмкин. Бу продуктны арзанайту өчен кулланыла. Алар гамәлдәге техник регламентлар тарафыннан тыелмаган. Шуңа күрә эскимо сатып алганда составны игътибар белән карагыз.

Сезгә шулай ук сөт маен алмаштыручы «бюджет» туңдырма очрарга мөмкин. Техник регламент буенча этикеткада шулай язылган да булырга тиеш. Составында үсемлек майлары рөхсәт ителә, ләкин аның күләме барлык май массасыннан 50 проценттан артмаска тиеш.
Әгәр үсемлек майлары һәм алар нигезендә композицияләр 50 проценттан артык булса, бу инде туңдырма түгел, ә «туңдырылган десерт».

Җиләк-җимеш бозы белән барысы да гадирәк. Су һәм җиләк-җимешләрдән тыш (коры порошок яки сок рәвешендә), анда лимон кислотасы, шикәр һәм стабилизаторлар булырга мөмкин.
Сүз уңаеннан, импорт туңдырма безнең илгә бик аз күләмдә керә. Күбрәк Белоруссия һәм Казахстаннан. Шөкер, үзебезнең җитештерүчеләр сыйфатлы ризык тәкъдим итә ала. Ә менә экспорт актив рәвештә үсә. 
Сатып алучы илләр арасында Кытай, Казахстан, шулай ук Якын Көнчыгыш һәм Көнчыгыш Европа илләре. 

Табиблар киңәше
Туңдырма углеводлар исәбенә энергияне тиз җайга сала. Чын сөттән ясалган тәм-томда калий бар, ул кәефне күтәрә. Ләкин болар барысы да туңдырма сыйфатлы, ә рацион баланслы булган очракта гына.
Диетологлар сүзләренчә, балалар порциясе түбәндәгеләрдән артмаска тиеш (башка туклану белән барысы да яхшы булса):

- 3-5 яшьлек балалар өчен: 50 г (ярты стакан) атнага 2-3 тапкыр,
- 6-10 яшьлек 80-100 г балалар өчен атнага 3-4 тапкыр.

2 яшькә кадәрге балаларга туңдырма ашату киңәш ителми.Теләсә кайсы яшьтә туңдырма ашау атнага ике-өч тапкырдан артмавы яхшырак. Туңдырмада май һәм шикәр күп. Рациондагы шикәрнең даими артык булуы – эчәклекнең файдалы микрофлорасының дошманы, шулай ук нерв ярсынуы һәм кәеф тайпылышларының сәбәбе. Бу бигрәк тә балачакта кискен сизелә. 

Хәзерге туңдырма бәясен исәпкә алсаң, шул ук акчага җиләк-җимеш сатып алу яхшырак…

Лилия Яфизова